Podsumowujemy rok 2023 w AGH

W sportowej atmosferze upłynęło nam kilka letnich tygodni, kiedy to Miasteczko Studenckie AGH zmieniło się w Wioskę Zawodniczą III Igrzysk Europejskich Kraków–Małopolska 2023. Wioska została uroczyście otwarta 18 czerwca, a symboliczne klucze do niej otrzymał medalowy lekkoatleta, mistrz olimpijski i rekordzista świata w chodzie sportowym Robert Korzeniowski. Uczelnia udostępniła zawodnikom pokoje w akademikach i dostarczyła usługi związane z zakwaterowaniem sportowców. Na terenie Miasteczka Studenckiego powstała infrastruktura niezbędna do obsługi gości – strefy cateringowe, punkty bezpieczeństwa oraz przestrzenie do organizacji wydarzeń kulturalno-rozrywkowych.

Nasza społeczność

Wdrażamy standardy

Dla nas – społeczności akademickiej AGH – rok 2023 będzie ważny ze względu na rozpoczęcie wdrażania „Zasad równego traktowania”. Najważniejsze cele, jakie przyświecają tej inicjatywie, to zwiększenie poczucia bezpieczeństwa oraz podniesienie standardu kultury pracy i nauki. Chcemy, aby nasza uczelnia była miejscem równych szans, wolnym od uprzedzeń i dyskryminacji, zapewniającym bezpieczeństwo osobom pracującym i studiującym, w którym szacunek dla drugiego człowieka, równe traktowanie i poszanowanie różnorodności są ważnymi wartościami. Podjęte działania to pokłosie funkcjonującego od kilku lat na uczelni Planu Równości Płci.

Powstała dedykowana strona rownosc.agh.edu.pl. Dużym zainteresowaniem cieszyła się seria szkoleń „Równi sobie w AGH” skierowana do nauczycieli i nauczycielek akademickich, pracowników i pracownic administracyjnych, osób zajmujących stanowiska kierownicze, studentów i studentek, doktorantów i doktorantek.

Uczelnia rozpoczęła także wprowadzenie „Strategii HR4R AGH”, czyli planu działań w zakresie wdrożenia w uczelni zasad Europejskiej Karty Naukowca (Karty) i Kodeksu Postępowania przy Rekrutacji Pracowników Naukowych (Kodeksu). Karta i Kodeks, dokumenty wydane w 2005 r. jako zalecenie Komisji Europejskiej, adresowane są do naukowców, pracodawców oraz podmiotów finansujących badania, działających w sektorze publicznym i prywatnym w krajach członkowskich Unii Europejskiej.

Opracowana na lata 2023–2025 „Strategia HR4R AGH” zawiera szczegółowy plan działań ze wskazaniem uczelnianych organów i/lub jednostek organizacyjnych odpowiedzialnych za ich wdrażanie. Skuteczne wprowadzanie zasad Karty i Kodeksu przyczyni się do poprawy warunków pracy naukowców w AGH.

Wsparcie na wielu płaszczyznach

Dzięki inicjatywom i współpracy uczelnianych jednostek zyskaliśmy nowe, praktyczne narzędzia informatyczne oraz zmodyfikowane wersje tych już istniejących.

Nową odsłonę zyskało Repozytorium AGH, instytucjonalne cyfrowe archiwum zasobów naukowych AGH, upowszechniające publikacje i materiały powstałe w ramach działalności naukowej i naukowo-dydaktycznej naszej uczelni.

Baza Danych o Autorach i Publikacjach AGH (BaDAP) to z kolei zmodyfikowana i unowocześniona wersja dawnej Bibliografii Publikacji Pracowników AGH. Prezentuje opisy bibliograficzne publikacji pracowników, doktorantów i studentów. Zawiera również informacje związane z autorami (przykładowo identyfikatory baz światowych, linki do różnych portali z informacjami biograficznymi) oraz szereg danych bibliometrycznych (w tym cytowania publikacji w różnych bazach danych).

Powstała Platforma z ofertą badawczą AGH, która zawiera informacje na temat uczelnianej infrastruktury badawczej i jej możliwości pomiarowych. Platforma obejmuje wszystkie jednostki, dzięki czemu w jednym miejscu można zapoznać się z możliwościami badawczymi całej uczelni. Projekt został zrealizowany w ramach programu IDUB.

Uruchomiono nowoczesny system wsparcia dla osób ze szczególnymi potrzebami – HELPI, który umożliwia studentom szybkie uzyskanie pomocy i lepszy kontakt z Działem Dostępności. Intuicyjna, prosta w obsłudze, przyjazna dla użytkowników platforma z szeregiem dostępnych funkcjonalności pozwala załatwić zdalnie takie sprawy jak np.: złożenie różnego typu wniosków, umówienie spotkania z konsultantami, uzyskanie wsparcia psychologicznego w sytuacjach kryzysowych i wyznaczenie terminu konsultacji.

Udostępniona została aplikacja webowa Glosariusz AGH, która obejmuje zbiór anglojęzycznych wyrażeń i zwrotów obowiązujących w całej uczelni oraz sugerowaną terminologię do stosowania w pismach i dokumentach w języku angielskim, a także przy redagowaniu stron internetowych AGH. Glosariusz ujednolica anglojęzyczne nazewnictwo stosowane w AGH, ułatwia korespondencję zagraniczną i redakcję witryn internetowych. Projekt powstał z inicjatywy Centrum Komunikacji i Marketingu.

Nad opracowaniem i wdrożeniem wspomnianych wyżej narzędzi informatycznych pracowały: Biblioteka Główna, Zespół Zarządzający Projektem IDUB, Dział Dostępności, Centrum Komunikacji i Marketingu, Studium Języków Obcych oraz jednostki Sektora IT.

W 2023 r. ruszyły ponadto dwie inicjatywy, których celem jest szeroko rozumiana informacja. 

Pracownicy i pracownice regularnie otrzymują rozsyłane elektronicznie Informacje Pracownicze AGH (IP AGH) z najważniejszymi aktualnościami pracowniczymi. W treści znajdują się również informacje o wydarzeniach, konkursach, ofertach pracy, a także nowych zarządzeniach czy komunikatach. Newsletterem IP AGH administruje Centrum Komunikacji i Marketingu.

Przybywający na naszą uczelnię – do pracy lub na studia – zagraniczni goście swoje pierwsze kroki mogą skierować do uruchomionego przez Centrum Spraw Międzynarodowych Welcome Point AGH. W tym miejscu otrzymają wsparcie oraz niezbędne informacje, które ułatwią im swobodne poruszanie się po uczelni i mieście. Powstała również dedykowana strona internetowa wtp.agh.edu.pl.

Współpraca

W minionym roku AGH zainicjowała realizację wielu ambitnych projektów.

Międzynarodowe konsorcjum, którego AGH jest liderem, rozpoczęło realizację prestiżowego projektu SOCCER dofinansowanego ze środków UE. Przedsięwzięcie o wartości 10 milionów euro jest współfinansowane w ramach pierwszego programu grantowego przeznaczonego na budowę sieci centrów monitorowania bezpieczeństwa (z ang. Security Operations Center, SOC) w Unii Europejskiej. Rozwój poszczególnych centrów będzie prowadził do skuteczniejszego monitorowania, wykrywania i reagowania na cyberataki, pomagając chronić tym samym dane osobowe studentów, pracowników i naukowców, prawa własności intelektualnej oraz kluczowe technologie. W realizacji projektu biorą udział uczelnie z Polski, Czech, Słowacji, Litwy i Estonii.

Cyberbezpieczeństwa dotyczyło porozumienie o współpracy podpisane przez AGH i cztery inne krakowskie uczelnie (UJ, PK, UR, UEK). Jego nadrzędnym celem jest stworzenie platformy współpracy i wymiany wiedzy w zakresie bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych w regionie Małopolski, a także wzajemne wsparcie działań mających na celu ochronę danych, które gromadzone są na potrzeby rozwoju kapitału ludzkiego, przemysłu czy rolnictwa.

Wspólnie z Krakowskim Parkiem Technologicznym rozpoczęliśmy starania o utworzenie w Krakowie polskiego oddziału akceleratora innowacji obronnych NATO w ramach programu DIANA (Defence Innovation Accelerator for the North Atlantic). Celem działań akceleracyjnych jest wsparcie rozwoju nowoczesnych technologii podwójnego zastosowania, które można wykorzystać na potrzeby bezpieczeństwa Sojuszu. Dla Polski to szansa na wsparcie modernizacji technologicznej sektora obronności i rozwój firm w obszarze nowych i przełomowych technologii podwójnego zastosowania. Akcelerację biznesową ma zapewnić przede wszystkim KPT, natomiast akcelerację technologiczną oraz dostęp do infrastruktury badawczej i laboratoryjnej AGH.

Rektorzy uczelni tworzących Związek Uczelni InnoTechKrak (AGH, PK, UR) podpisali porozumienie w sprawie powołania Międzyuczelnianego Centrum Badawczego WODA. Podejmowane przez MCBW działania skupią się na racjonalnym gospodarowaniu zasobami wody. Realizowane będą badania z dziedziny hydrogeologii, hydrogeochemii i gospodarki wodnej, a prace będą zmierzać do zintegrowania działań umożliwiających mierzenie i monitorowanie środowiskowego bezpieczeństwa wodnego, redukcji zanieczyszczeń, eliminacji zrzutu ścieków i minimalizacji uwalniania niebezpiecznych substancji chemicznych do środowiska wodnego.

Dzięki współpracy sześciu krakowskich uczelni (AGH, UJ, PK, UKEN, UP, AWF) zostało uruchomione Repozytorium Otwartych Danych Badawczych Uczelni Krakowskich RODBUK. Platforma gromadzi, archiwizuje i udostępnia (w formie zasobów otwartych) wszelkiego typu dane badawcze tworzone przez pracowników naukowych, doktorantów i studentów w trakcie działalności naukowej. RODBUK wspiera politykę otwartej nauki – publicznie dostępna platforma deponowania zbiorów danych badawczych umożliwia m.in. zapoznanie się z badaniami prowadzonymi w krakowskich ośrodkach naukowych, przechowywanie różnego rodzaju zbiorów danych badawczych, szybkie dotarcie do informacji poprzez przyjazny interfejs wyszukiwawczy.

Dzięki porozumieniu o współpracy zawartym z Głównym Urzędem Miar AGH rozpoczęła realizację dwóch projektów z programu Ministerstwa Edukacji i Nauki „Polska Metrologia”. Projekty dotyczą pomiarów przepływów dwufazowych ciecz-gaz oraz zabezpieczenia metrologicznego dla praktycznego wprowadzenia w Polsce systemów Weigh-in-Motion działających w trybie direct mass enforcement (e-WIM).

Pacjentom służyć będą umowy o współpracy podpisane przez AGH z Uniwersyteckim Szpitalem Dziecięcym w Krakowie oraz Świętokrzyskim Centrum Onkologii. Jeden z pierwszych projektów badawczych realizowany z ŚCO dotyczyć będzie wykorzystania sztucznej inteligencji w planowaniu i kontroli jakości leczenia radioterapią.

W roku 2023 projekt UNIVERSEH Europejski Uniwersytet Kosmiczny dla Ziemi i Ludzkości kontynuuje działalność w nowej odsłonie. UNIVERSEH 2.0 to już nie pięć, lecz siedem europejskich uczelni. Do konsorcjum dołączyły Università di Roma Tor Vergata z Włoch i Université de Namur z Belgii. Wspólna kosmiczna misja skupia się na edukacji kosmicznej, badaniach i innowacjach, promocji i ułatwieniu dostępu do różnorodnych wymian studenckich oraz stworzeniu nowego interdyscyplinarnego i międzynarodowego programu nauczania. UNIVERSEH 2.0 uzyskał dofinansowanie na kolejne cztery lata.

Osiągnięcia naukowców i naukowczyń

Jak co roku możemy pochwalić się osiągnięciami naszych badaczy i badaczek, którym międzynarodowe i krajowe gremia przyznały granty na realizację projektów naukowych.

Wśród laureatów konkursu organizowanego przez międzynarodową sieć CHIST-ERA znalazł się zespół dr. hab. inż. Szymona Szotta, prof. AGH z Wydziału Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji. Naukowcy z AGH wraz z partnerami z Hiszpanii, Finlandii i Francji będą pracować nad nowym interfejsem radia sterowanego przez sztuczną inteligencję o nazwie MLDR (ang. machine learning-driven radio interface), wolnego od ograniczeń dotychczasowych technik bezprzewodowych.

Konsorcjum, w skład którego wchodzą Akademia Górniczo-Hutnicza, Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz Narodowe Centrum Badań Jądrowych, otrzymało dofinansowanie z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w ramach konkursu GOSPOSTRATEG (Strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych „Społeczny i gospodarczy rozwój Polski w warunkach globalizujących się rynków”). Kierownikiem wysokobudżetowego projektu pt. „Obserwatorium Transformacji Energetycznej jako instrument wspierania społeczno-gospodarczego rozwoju Polski” jest dr hab. Łukasz Lach, prof. AGH z Wydziału Zarządzania.

Grant w wysokości blisko 2 mln zł w konkursie SONATA BIS Narodowego Centrum Nauki otrzymał prof. dr hab. inż. Artur Rydosz z Wydziału Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji. Prowadzone przez naukowca badania umożliwią w przyszłości m.in. produkcję tanich i powszechnie dostępnych bioczujników wykorzystywanych w badaniach przesiewowych chorób cywilizacyjnych, takich jak niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD) i cukrzyca.

Dr inż. Ewa Knapik z Wydziału Wiertnictwa, Nafty i Gazu za wynalazki dotyczące odzysku litu otrzymała najważniejszą nagrodę – grand prix oraz dwa złote medale podczas Międzynarodowej Warszawskiej Wystawy Wynalazków 2023.

Badacze i badaczki z AGH znaleźli się w gronie laureatów konkursów Narodowego Centrum Nauki (PRELUDIUM 22, PRELUDIUM BIS 4, SONATA 18, OPUS 24 i 25) oraz Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (LIDER XIV), otrzymywali Nagrody Prezesa Rady Ministrów, Ministra Edukacji i Nauki, a także Fundacji Tygodnika „Polityka”. Osoby będące na początku swojej naukowej ścieżki uzyskały stypendia ministerialne oraz z programu START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

Sukcesy studentów i studentek

Licznych powodów do dumy przysporzyli nam oczywiście nasi studenci i studentki. Najzdolniejsi otrzymali ministerialne stypendia. Studenckie Koła Naukowe AGH znalazły się w gronie laureatów programu Ministerstwa Edukacji i Nauki „Studenckie koła naukowe tworzą innowacje” oraz Nagrody Ministra Edukacji i Nauki przyznawanej młodym naukowcom/naukowczyniom. Studenckie inicjatywy (Pomoc Psychologiczna AGH, AGH Święta Dzieciom, ÓWKA AGH) oraz projekty (samolot solarny Foton, turbina wiatrowa HALYNA, łazik planetarny Kalman, autonomiczna „Barka”) były nagradzane w studenckich konkursach, takich jak Pro Juvenes, KoKoS czy StRuNa. Konstrukcje SKN Integra AGH stawały na podium zawodów robotycznych, a pływająca, autonomiczna jednostka badawcza „Barka” zaprojektowana i zbudowana przez AGH Solar Boat Team, została uznana za najlepszą konstrukcyjnie łódź autonomiczną na międzynarodowych zawodach w USA RoboBoat. Latem premierę miał RTC 8.0 – szybki i lekki bolid spalinowy AGH Racing (dziesiąty pojazd zespołu i zarazem ósmy spalinowy).

Studenci i studentki AGH mają na swoim koncie realizację oryginalnych pomysłów, takich jak ceramiczne szachy (KN Ceramika Artystyczna) czy prototyp schronienia o podwyższonej izolacyjności akustycznej dla psów (KN Akustyki Architektonicznej).

Bez cienia przesady możemy nazwać rok 2023 kosmicznym! SpaceTeam AGH ze swoją konstrukcją TOLRECON 2.0 zwyciężył w międzynarodowym konkursie Over the Dusty Moon Challenge, w którym studenckie zespoły prezentują stworzone przez siebie systemy transportowe do przenoszenia księżycowego regolitu. Zespół AGH Space Systems zajął pierwsze miejsce w serii zawodów International Rover Challenge 2023 w Indiach i Kanadzie oraz obronił tytuł mistrza na zawodach European Rover Challenge w Kielcach.

Działo się…

Kalendarz naszej akademickiej społeczności jak co roku wypełniły liczne wydarzenia, z których część z pewnością zapamiętamy na dłużej.

Świętowaliśmy jubileusze: 75 lat Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, 50 lat Cyfronetu AGH oraz 10 lat Akademickiego Centrum Materiałów i Nanotechnologii AGH.

Kampus AGH zamienił się w przestrzeń wystawy obrazów z Kolekcji Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, które zreprodukowano w formie wydruków na płótnie. Kolekcje można oglądać w budynkach A-0, U-2 i C-7.

Nasze działania popularyzujące naukę zostały nagrodzone. W ogólnopolskim konkursie na kreatywną kampanię szkoły wyższej „Genius Universitatis 2023” jury przyznało dwie nagrody dla działań realizowanych przez Centrum Komunikacji i Marketingu AGH: w kategorii content marketing zwyciężył Bunkier Nauki, a w kategorii video online – film „Istotny błąd”.

Kibicowaliśmy najlepszym zespołom studenckim biorącym udział w chemkatonie „Wielkie wyzwanie chemia” i obchodziliśmy Ogólnopolski Dzień Inżynierii Materiałowej. Oba wydarzenia odbyły się po raz pierwszy. Chemkaton to inicjatywa wydziałów: Energetyki i Paliw oraz Inżynierii Materiałowej i Ceramiki. ODIM organizowało wspólnie kilkanaście jednostek naukowych z całej Polski – instytutów badawczych i uczelni. Ze strony AGH zaangażowane były wydziały: Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej, Inżynierii Mechanicznej i Robotyki, Metali Nieżelaznych oraz Odlewnictwa.

Sportowe emocje wzbudziły starty zawodników AZS AGH Kraków w Akademickich Mistrzostwach Polski. Gratulowaliśmy mistrzowskim drużynom unihokeja, siatkówki mężczyzn, snowboardu kobiet oraz wspinaczki mężczyzn. Zespołowe srebro wywalczyli kolarze i kolarki górskie, piłkarze ręczni, siatkarze plażowi i pływacy, a brąz przypadł snowboardzistom oraz brydżystom i brydżystkom. Finalnie AGH zakończyła serię AMP 2022/2023 na trzecim miejscu.

Studenci i studentki AGH działający na co dzień w Radiu 1.7 przygotowali słuchowisko pt. „Nie na miejscu” osadzone w świecie, w którym karty rozdaje klątwa sprzed wieków, a moralność bohaterów zostaje wystawiona na próbę.

Przesadziliśmy kolejne drzewo. Tym razem blisko 10-letni platan klonolistny został przeniesiony do nowej hali sportowej i wkomponowany w jeden z narożników budynku, gdzie zgodnie z koncepcją architektoniczną ma możliwość swobodnego wzrostu w otwartej przestrzeni.

AGH wzbogaciła się o nowy, wyjątkowy okaz paleontologiczny – pierwszy w Krakowie szkielet mozazaura. Przyjechał do nas z Maroka niemalże jako kompletny okaz – w blisko 80% oryginalny! Można go oglądać w Muzeum Geologicznym WGGiOŚ AGH.

Graliśmy w Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy, oddawaliśmy krew w akcjach krwiodawstwa, uczestniczyliśmy w licznych akcjach pomocowych, a podczas kiermaszu charytatywnego Biblioteki Głównej zbieraliśmy datki na leczenie i rehabilitację małej Olgi – córki naszej koleżanki, kolejny raz udowadniając, że jesteśmy wspólnotą, na którą zawsze można liczyć.