Rok 2022 w AGH. Jak go zapamiętamy?

Solidarni z Ukrainą

W obliczu wojny w Ukrainie nie pozostaliśmy obojętni. Uczelnia wprowadziła szereg specjalnych rozwiązań w zakresie kształcenia oraz zatrudniania obywateli z Ukrainy. Zaangażowaliśmy się w wolontariat i akcje pomocowe, organizując liczne uczelniane oraz wydziałowe zbiórki pieniędzy czy artykułów pierwszej potrzeby. Uchodźcy z Ukrainy znaleźli schronienie nie tylko w domach studenckich AGH, ale także w mieszkaniach i domach członków naszej akademickiej społeczności. Nie zabrakło studenckich i wydziałowych inicjatyw skierowanych do dzieci i młodzieży. Ponadto uruchomione zostało specjalne konto pomocowe „AGH dla Ukrainy”, na które wciąż można wpłacać datki z przeznaczeniem na pomoc uchodźcom.

Wyniki ewaluacji, nowa Strategia AGH

W połowie roku Ministerstwo Edukacji i Nauki ogłosiło wyniki ewaluacji jakości działalności naukowej. AGH otrzymała jedną kategorię A+, osiem kategorii A oraz osiem kategorii B+. Tym samym utrzymała prawo do nadawania stopni naukowych we wszystkich dyscyplinach.

Pod koniec roku, po wielu miesiącach intensywnych prac Uchwałą Senatu AGH uczelnia przyjęła nową „Strategię Akademii Górniczo-Hutniczej” – kompleksowy dokument redefiniujący role i cele uczelni z uwzględnieniem wymogów aktualnej rzeczywistości oraz Misji AGH.

Z życia uczelni

Rozpoczęło działalność Centrum Cyberbezpieczeństwa AGH. Nowa jednostka będzie integrować i koordynować prowadzone przez naukowców i studentów całej uczelni prace w obszarze cyberbezpieczeństwa. Ponadto zajmie się pracami rozwojowymi, działalnością edukacyjną, a także współpracą międzynarodową w obszarach szeroko pojętego cyberbezpieczeństwa.

W ramach konkursu ARTIQ organizowanego wspólnie przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz Narodowe Centrum Nauki, AGH otrzymała pozytywną ocenę na realizację Centrum Doskonałości AI. 19 mln zł zostanie przeznaczone na projekt o nazwie „Integracja wnioskowania, uczenia się, optymalizacji i interpretacji w celu przyspieszonej komercjalizacji inteligentnych systemów oprogramowania nowej generacji”.

W Akademickim Centrum Komputerowym CYFRONET AGH uroczyście uruchomiono Athenę – obecnie najszybszy i najbardziej ekologiczny superkomputer w Polsce, o teoretycznej mocy obliczeniowej ponad 7,7 PetaFlopsów.

W 2022 r. po raz pierwszy w historii na liście najszybszych superkomputerów świata TOP500 znalazły się jednocześnie trzy superkomputery z jednego polskiego centrum obliczeniowego – działające w ACK Cyfronet AGH: Athena, Ares i Prometheus. Te trzy superkomputery znalazły się także na liście Green500 – najbardziej ekologicznych superkomputerów.

Osiągnięcia pracowników

Jak co roku naukowcy z AGH znaleźli się w gronie laureatów konkursów: Narodowego Centrum Nauki (OPUS 22, SONATA 17, SONATA BIS 11, PRELUDIUM 21, OPUS 23, POLONEZ BIS 2, MINIATURA), Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (LIDER); otrzymywali nagrody (Prezesa Rady Ministrów) i stypendia: Ministra Edukacji i Nauki (dla młodych naukowców) oraz Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (program START).

Grant finansowany przez międzynarodową sieć M-ERA.NET otrzymała dr hab. inż. Urszula Stachewicz, prof. AGH z Wydziału Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej. Zespół badawczy pod jej kierownictwem, wspólnie z partnerami z Turcji i Danii, zrealizuje projekt z obszaru nowych strategii dla zaawansowanych technologii materiałowych do zastosowań medycznych – PIECRISCI. Skupieni w konsorcjum naukowcy będą opracowywać nowe materiały o własnościach piezoelektrycznych do wspomagania terapii urazów rdzenia kręgowego.

Dr inż. Marek Wodziński z Wydziału Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej otrzymał główną nagrodę w XIX edycji konkursu ABB za pracę doktorską „Medical image registration methods focused on the problem of missing data”. Zaproponował w niej szereg innowacyjnych metod, opartych przede wszystkim o sztuczną inteligencję i uczenie głębokie, służących do dopasowania obrazów medycznych, w których występuje problem brakujących danych. Opracowane metody mogą znaleźć zastosowanie w takich obszarach jak wsparcie diagnostyki nowotworowej, wykorzystując obrazy histopatologiczne, lokalizacja loży nowotworowej piersi w kontekście planowania radioterapii wspomagającej, czy też wsparcie chirurga w trakcie resekcji nowotworów mózgu.

Sukcesy studentów

Pomysłowość i pasje studentów AGH zostały docenione przez gremia przyznające granty w programach „Najlepsi z najlepszych 4.0” czy „Studenckie koła naukowe tworzą innowacje”. Studenckie projekty z AGH triumfowały w konkursach EKOinnowatorzy, KoKoN, StRuNa czy KoKoS.

Zespół AGH Space Systems zwyciężył (w formule stacjonarnej) w zawodach European Rover Challenge. W wielkim finale drużyna z AGH pokonała 18 zespołów z całego świata, a łazik Kalman zdeklasował konkurencję.

Rakieta 3-TTK skonstruowana przez AGH Space Systems zajęła trzecie miejsce na zawodach Spaceport America Cup 2022 w kategorii rakiet hybrydowych SRAD (ang. Student Researched And Designed), o pułapie lotu 10 tys. stóp.

SKN SpaceTeam AGH, jako jedyny reprezentant z Polski, zajęło drugie miejsce w konkursie Over the Dusty Moon Challenge zorganizowanym przez Colorado School of Mines. Zadanie konkursowe polegało na opracowaniu nowatorskiego systemu do transportu regolitu. Skonstruowane rozwiązanie musiało być odporne m.in. na trudne warunki panujące na Księżycu tj. brak atmosfery, sześciokrotnie mniejszą grawitację niż na Ziemi, ekstremalnie niskie temperatury, a w szczególności dużą pylność materiału jakim jest regolit.

Studenckie Koło Naukowe AGH Rapid Prototyping, działające na Wydziale Inżynierii Mechanicznej i Robotyki, opracowało spersonalizowaną stopę protezową przeznaczoną do wspinaczki ściankowej. Rozwiązanie było odpowiedzią na potrzeby studenta AGH, który w wyniku amputacji stopy posługuje się odpowiednio dobraną protezą, która jednak w pełni nie pozwalała mu uprawiać ulubionej dyscypliny sportowej – wspinaczki ściankowej.

Nasza społeczność

W 2022 r. AGH wprowadziła Plan Równości Płci na lata 2022–2024. Głównym celem opracowanego dokumentu jest wypracowanie rozwiązań instytucjonalnych, które będą wsparciem dla osób studiujących i pracujących w AGH. Chcemy, aby nasza uczelnia była miejscem równych szans, wolnym od uprzedzeń i dyskryminacji, zapewniającym bezpieczeństwo osobom pracującym i studiującym, w którym szacunek dla drugiego człowieka, równe traktowanie i poszanowanie różnorodności są ważnymi wartościami.

W listopadzie pracę w AGH rozpoczął Rzecznik ds. Równości. Będzie działał na rzecz równego traktowania i wyrównywania szans w naszej społeczności akademickiej.

Powstała tyflomapa kampusu – narzędzie, dzięki któremu osoby z niepełnosprawnością narządu wzroku mogą poruszać się po terenie uczelni.

Z myślą o osobach kończących studia i wszystkich absolwentach AGH uruchomiono e-Księgę Absolwentów AGH, która umożliwia pozostanie w stałym kontakcie z uczelnią.

Pomagamy zrozumieć naukę

Regularnie publikowane na stronie internetowej artykuły popularno-naukowe przybliżały i wyjaśniały problemy badawczo-naukowe, nad którymi pracują nasi naukowcy. Pisaliśmy m.in. o zanieczyszczeniach powietrza przed i w trakcie pandemii, niekonwencjonalnych pomiarach ścieków, syntetycznej inteligencji, czarnych szkłach, przełomowych modułach termoelektrycznych, zagrożeniach w cyberprzestrzeni, polimerowych implantach do leczenia nowotworów oczu. Zastanawialiśmy się co w przyszłości zastąpi komputery, jaka jest przyszłość energetyki jądrowej i czy sankcje to dotkliwa broń.

Wszystkie artykuły można przeczytać tutaj: agh.edu.pl/nauka/artykuly

Ciekawostki

Rok 2022 był Rokiem Prof. Walerego Goetla w AGH. Z tej okazji odbyło się szereg wydarzeń, m.in. wystawa w Bibliotece Głównej AGH „W poszukiwaniu piękna przyrody. Podróże Walerego Goetla i Piotra Chrząstowskiego” oraz Tatrzański Rajd AGH „Szlakiem prof. Walerego Goetla”.

100 lat istnienia świętowały Biblioteka Główna AGH oraz Wydział Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej. W 2022 r. swoje jubileusze obchodziły także wydziały: Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej (70-lecie), Inżynierii Mechanicznej i Robotyki (70-lecie) oraz Metali Nieżelaznych (60-lecie).

Wystartował kanał popularyzujący naukę „Bunkier nauki” – od czerwca do końca roku ukazało się 15 odcinków pop!castów naukowych. W AGH zadebiutowały także larpy – gry fabularne odgrywane w rzeczywistości.

Na terenie kampusu AGH zainstalowano 30 zbiorników retencyjnych. Tym samym budynki uczelni chronione są przed wodą wdzierającą się wcześniej do niektórych pomieszczeń, a gromadzona woda może być wykorzystywana do nawadniania roślinności.