Aktualności

Skrócona wersja poniższego felietonu autorstwa prof. Ryszarda Tadeusiewicza została opublikowana w Gazecie Krakowskiej 29.1.2020 r.

Śledząc dzieje świata widzimy, że stale ktoś nim starał się zawładnąć. Można wymieniać jednostki (Aleksander Macedoński, Napoleon, Hitler) albo kraje (starożytny Rzym, Imperium Brytyjskie, USA) dążące do globalnej dominacji, ale okazało się, że żaden człowiek ani żaden kraj nie jest w stanie zdominować całego świata. Mogą to jednak zrobić ponadnarodowe korporacje, wykorzystujące globalny trend do formowania i rozwijania społeczeństw informacyjnych na bazie Internetu i telekomunikacji mobilnej.

Cztery wielkie firmy: Google, Amazon, Facebook i Apple, są tego bardzo bliskie tego, żeby można było uznać, że podporządkowały sobie cały świat. Firmy te działają w różnych obszarach i bezpośrednio ze sobą nie współpracują, ale ich łączny wpływ na światową gospodarkę i politykę sprawia, że coraz częściej mówi się, że to GAFA (skrót utworzony ze złożenia pierwszych liter nazw tych firm) rządzi światem. Firmy GAFA udostępniają miliardom ludzi na całym świecie to, czego oni najbardziej potrzebują: Google wiedzę, Amazon towary, Facebook kontakty a Apple mobilność i rozrywką. Oczywiście przedstawiam to tutaj w dużym skrócie, bo zakres działań każdej z wymienionych firm jest znacznie szerszy, ale z grubsza tak to właśnie wygląda.

W historii tak zwykle bywało, że ci którzy rządzili mieli także wielkie majątki. Nie inaczej jest w przypadku GAFA. Właściciele albo główni udziałowcy wskazanych firm mają ogromny majątek osobisty: Larry Page i Sergey Brin (główni udziałowcy Google) mają razem 81 mld USD. Jeff Bezos, właściciel Amazona jest wyceniany na 73 mld USD. Mark Zuckerberg, właściciel Facebooka szczyci się majątkiem 56 mld USD. Laurene Powell Jobs, spadkobierczyni Steve Jobsa, twórcy Apple, ma 20 mld USD.

Co więcej – ich majątek stale rośnie. Kapitalizacja rozważanych tu firm podwoiła się w ciągu ostatnich trzech lat! Osiągnęły one łącznie wartość 3 bilionów USD i na liście Forbes pokazującej porządek (pod względem majątku) największych firm światowych zajmują bardzo wysokie miejsca: Google (jako firma Alphabet) ma miejsce 24, Amazon to pozycja 83, Facebook pozycja 119 i Apple pozycja 9.

 O pozycji firm GAFA na światowej scenie gospodarczej świadczy nie tylko ich obecny majątek, ale także tempo jego powiększania. W jednym z okresów sprawozdawczych, do których udało mi się dotrzeć, (od 1 kwietnia 2013 do 1 kwietnia 2017) GAFA powiększyła swą rynkową wartość o 1.3 biliona dolarów. To tyle, ile wynosi cały produkt narodowy brutto Rosji! A teraz tempo wzrostu jest jeszcze większe...

Firmy GAFA mają ogromną i wierną klientelę na całym świecie. Z Facebooka korzysta codziennie 1,2 mld użytkowników. Google otrzymuje codziennie 3,5 mld zapytań. Amazon jest w czołówce jeśli chodzi o poszukiwanie różnych produktów, w USA używa go 52% wszystkich Internautów. Apple ciągle dominuje na polu telekomunikacji a także gier komputerowych. Jego sztandarowy produkt iPhone ma TYLKO 15% rynku smartfonów, ale uzyskuje 80% zysków z całego światowego rynku!

Cechą wyróżniającą firmy GAFA jest to, że uzyskują bajeczne dochody zatrudniając stosunkowo mało ludzi. Na przykład Facebook zatrudnia około 17 tys. pracowników i uzyskuje zysk ponad 20 mln USD na każdego zatrudnionego. Czy jest inna firma o podobnej rentowności? Dla porównania - producent samochodów General Motors ma 215 tys. pracowników, lecz każdy z nich przynosi tylko 231 tysięcy dolarów rocznie.

Mówi się, że GAFA obsługuje cztery wcielenia współczesnego człowieka: homo sapiens (człowiek rozumny) korzysta z Google, homo emptor (człowiek kupujący) to klient Amazona, homo socius (człowiek społeczny) rezyduje w Facebooku, a homo ludens (człowiek bawiący się) używa Apple. Czy coś pozostaje poza jej zasięgiem? Chyba tylko życie prywatne – ale zostaje nam na nie coraz mniej czasu...

Wykaz wszystkich publikacji popularnonaukowych prof. Tadeusiewicza wraz z odnośnikami do ich pełnych wersji