Wydarzenia

Normalizacja, będąca dobrowolną i metodyczną działalnością porządkującą otaczającą nas rzeczywistość, jest obok prawodawstwa technicznego i oceny zgodności ważnym elementem infrastruktury jakości i bezpieczeństwa. Jej wynikiem są normy techniczne. Niestety, często normy są mylone z przepisami technicznymi. Tymczasem są one zasadniczo różne. Przepisy techniczne są tworzone przez organa władzy (legislatorów) w celu stworzenia ram prawnych służących do realizacji polityki publicznej, m.in. w obszarze bezpieczeństwa, zdrowia itp. Z tego względu stanowią obowiązek prawny dla obywateli. Normy z zasady służą zapewnieniu rozwiązań technicznych służących spełnieniu wymagań rynku i są tworzone przez zainteresowanych uczestników rynku w ramach tzw. komitetów technicznych powoływanych przez uznane organizacje zwane jednostkami normalizacyjnymi. Stanowią więc pewnego rodzaju zalecenia do dobrowolnego stosowania. Nie są czymś gorszym od przepisów. Często je wspomagają, ponieważ opisują sposoby zapewnienia technicznej realizacji minimalnych wymagań zawartych w przepisach prawa.

W praktyce legislacyjnej często mamy do czynienia z powoływaniem się na normy w przepisach prawa. Takie powoływanie się może mieć charakter bezpośredni (odesłanie do konkretnej normy w przepisie) lub pośredni (odesłanie do odrębnej listy norm). Powołanie bezpośrednie może mieć z kolei charakter wyłączny (przepis nakazuje stosowanie tylko określonej normy) lub pośredni (przepis zaleca stosowanie konkretnej normy, ale dopuszcza inne rozwiązania spełniające kontekst prawny).

W obszarze bezpieczeństwa przemysłowego w Unii Europejskiej mamy do czynienia z sytuacją powoływania się na normy w przepisach prawa (rozporządzeniach, dyrektywach). Przepisy prawa określają wymagania bezpieczeństwa (prawne), natomiast normy określają sposoby realizacji tych wymagań. W dyrektywach Nowego Podejścia (do takich należy Dyrektywa Maszynowa) mamy do czynienia z powołaniem pośrednim. Tekst dyrektyw odsyła do oddzielnie opublikowanej listy norm – tzw. Norm zharmonizowanych z dyrektywą. Stosowanie norm zharmonizowanych jest dobrowolne, ale dzięki zasadzie domniemania zgodności (wyrób wyprodukowany zgodnie z normami zharmonizowanymi spełnia wymagania zasadnicze bezpieczeństwa zawarte w postanowieniach dyrektywy) ułatwia producentom wprowadzanie wyrobów na rynek.