Aktualności

W rozstrzygniętym przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ósmym konkursie w ramach Programu LIDER w gronie zwycięzców znalazło się czworo naukowców z Akademii Górniczo-Hutniczej. Za otrzymane dofinansowanie sięgające łącznie kwoty blisko 4,8 mln zł będą mogli realizować swoje innowacyjne projekty i zarządzać własnym zespołem badawczym.

Nagrodzone projekty badawcze z Akademii Górniczo-Hutniczej: 

• Sonoelektrochemiczna synteza kompozytowych powłok antykorozyjnych Zn-SiC – przyznana kwota dofinansowania 1 200 000 zł
  dr inż. Krzysztof Mech z Akademickiego Centrum Materiałów i Nanotechnologii
• Lemkin – inteligentny system informacji prawnej – przyznana kwota dofinansowania 1 200 000 zł
  dr inż. Aleksander Smywiński-Pohl z Wydziału Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji
• Bezkontaktowe techniki laserowe do szybkich ultradźwiękowych badań nieniszczących metalowych elementów konstrukcyjnych – przyznana kwota dofinansowania 1 198 750 zł
  dr inż. Łukasz Ambroziński z Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki
• Innowacyjne bezcementowe ogniotrwałe betony korundowo-spinelowe o zmodyfikowanej osnowie – przyznana kwota dofinansowania 1 195 600 zł
  dr inż. Dominika Madej z Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki

Zagadnienia, które w ramach projektu będzie badać dr inż. Krzysztof Mech, skupiają się na opracowaniu technologii sonoelektrochemicznego nanoszenia kompozytowych powłok cynkowych zbrojonych cząstkami SiC oraz optymalizacji parametrów syntezy pod kątem właściwości funkcjonalnych powłok, szczególnie w kontekście ich odporności korozyjnej oraz właściwości mechanicznych. Projekt jest odpowiedzią na potrzeby gałęzi przemysłu związanych z nanoszeniem galwanicznym powłok antykorozyjnych. Czynnikiem ograniczającym możliwość syntezy materiałów kompozytowych o równomiernym rozkładzie fazy zbrojącej jest zjawisko koagulacji cząstek w elektrolicie. Efekt ten może być skutecznie wyeliminowany poprzez zastosowanie ultradźwięków. Dodatkowo stosowane podczas elektrolizy ultradźwięki mogą umożliwić uzyskiwanie powłok kompozytowych o drobnokrystalicznej osnowie, co skutkować będzie poprawą właściwości mechanicznych syntezowanych powłok Zn-SiC. Efekty stosowania ultradźwięków w syntezie powłok kompozytowych Zn-SiC nie zostały dotychczas w sposób wyczerpujący zbadane oraz opisane.

Lemkin, nad którym pracuje dr inż. Aleksander Smywiński-Pohl, to inteligentny system informacji prawnej dostosowany do polskiego prawa, którego podstawowym celem jest skrócenie procesu analizy prawnej wykonywanej zarówno przez prawników, jak i osoby na co dzień zajmujące się zagadnieniami prawnymi (pracownicy urzędów, przedsiębiorcy, inwestorzy). Nazwa projektu pochodzi od nazwiska Rafała Lemkina – polskiego prawnika, którego jednym z największych osiągnięć było wprowadzenie do prawa międzynarodowego pojęcia „ludobójstwo” oraz opracowanie projektu konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa. Kluczowa innowacja systemu polega na udostępnianiu zaawansowanych mechanizmów analizy prawnej (np. badaniu linii orzecznictwa) za pomocą interfejsu pozwalającego na zadawanie pytań w języku naturalnym. Dzięki zaawansowanym mechanizmom analizy prawnej wykorzystującym sztuczną inteligencję system pozwoli na przekształcenie przepisów prawa oraz orzeczeń sądowych w ustrukturyzowane dokumenty stanowiące składniki semantycznej bazy wiedzy. Dzięki komunikacji opartej o język naturalny system umożliwi znacznie bardziej efektywne i intuicyjne wyszukiwanie informacji w skonstruowanej bazie wiedzy. Innowacja ta zostanie zrealizowana w oparciu o kombinację następujących mechanizmów: ekstrakcję informacji, automatyczną klasyfikację treści, automatyczną translację pytań w języku naturalnym na zapytania w bazie wiedzy, wektorowo-neuronalną reprezentację znaczenia, głębokie rekurencyjne sieci neuronowe oraz zaawansowane wyszukiwanie pełnotekstowe.

Fale ultradźwiękowe wykorzystywane są do „zaglądania” w sposób nieniszczący do wnętrza obiektów w zastosowaniach w medycynie i technice. Projekt dr. inż. Łukasza Ambrozińskiego ma na celu opracowanie innowacyjnych metod oraz praktycznych procedur przeznaczonych do bezkontaktowych badań nieniszczących elementów konstrukcji. W prowadzonych badaniach szczególny nacisk położony będzie na rozwój metod laserowego wzbudzania i detekcji ultradźwięków do wykrywania wad w blachach stalowych poddawanych procesowi tłoczenia. Badaniu poddawane będą połączenia zgrzewane i spawane elementów stosowanych w produkcji samochodów. System pomiarowy wykorzystywał będzie impulsowy laser do generowania fal ultradźwiękowych oraz unikatowy wysokoczuły interferometr zbalansowanym do detekcji. Dzięki temu możliwa będzie robotyzacja prowadzonych inspekcji.

Głównym zamierzeniem dr inż. Dominiki Madej jest opracowanie, przy praktycznym wykorzystaniu nauki o materiałach, unikatowego i konkurencyjnego produktu. Cel naukowy projektu obejmuje przede wszystkim określenie roli złożonych matryc wiążących z układu MgO-Al₂O₃-SiO₂-H₂O, charakteryzujących się ściśle określoną strukturą i właściwościami, w otrzymywaniu bezcementowych ogniotrwałych betonów korundowo-spinelowych o zmodyfikowanej osnowie. Innowacyjność proponowanego rozwiązania będzie realizowana przez zastosowanie alternatywnego podejścia technologicznego polegającego na niestosowaniu cementu glinowo-wapniowego do wytwarzania tego typu tworzyw ceramicznych. Bezcementowe betony korundowo-spinelowe zostaną otrzymane w jednym procesie technologicznym, a synteza fazy spinelowej o różnej stechiometrii będzie zachodziła in situ materiału. Materiały ogniotrwałe odgrywają zasadniczą rolę w rozwoju wielu technologii, a mianowicie umożliwią wytworzenie innych produktów, podczas gdy same ulegają nieuniknionemu procesowi stopniowego i nieodwracalnego zużywania się. Wiąże się to z koniecznością podejmowania prac nad udoskonalaniem tego typu tworzyw, jak również poszukiwaniem nowych, lepszych i efektywniejszych sposobów rozwiązywania problemów mieszczących się w obszarze technologii betonów ogniotrwałych. Opracowane betony będą przeznaczone do wykonywania monolitycznych obmurzy ogniotrwałych w różnego rodzaju urządzeniach cieplnych w przemyśle stalowym, metali nieżelaznych i innych. Projekt będzie zrealizowany przy współpracy z partnerem przemysłowym Zakładami Magnezytowymi ROPCZYCE SA.

Celem Programu LIDER jest aktywizacja środowiska młodych naukowców i wspieranie ich rozwoju. Udział w programie daje im wyjątkową szansę, by prowadzić własny projekt badawczy i zarządzać zespołem naukowców. Jednocześnie program stymuluje współpracę młodych naukowców z przedsiębiorstwami, a także mobilność uczonych wewnątrz sektora nauki oraz pomiędzy nauką i przemysłem.

W tegorocznej edycji granty o łącznie wartości ponad 39 mln otrzymało 34 naukowców.