Przejdź do treści Przejdź do stopki
Aktualności

Aktualności

„Wynalazca przegrywa z magnatem finansowym” – felieton

Skrócona wersja poniższego felietonu autorstwa prof. Ryszarda Tadeusiewicza została opublikowana w Gazecie Krakowskiej 13.11.2019 r.

W książkach dla grzecznych dzieci rozwój cywilizacji i postęp techniki przedstawiany jest w sposób wyidealizowany: oto genialny wynalazca tworzy jakiś nowy cud techniki, odważny przedsiębiorca zaczyna to nowe urządzenie produkować, a ludzie to kupują i zachwycają się ku chwale wynalazcy i ku korzyściom przedsiębiorcy. Życie jest jednak bardziej skomplikowane i wokół wielu wynalazków toczyły się zajadłe boje, z których nie zawsze zwycięsko wychodzili ci, którzy na to zasługiwali. Bardzo pouczająca w tym zakresie jest historia walki wynalazcy w pełni elektronicznej telewizji Philo T. Farnswortha z magnatem radiowym Davidem Sarnoffem, szefem RCA (Radio Corporation of America).

Nazywanie Farnswortha wynalazcą telewizji jest pewnym uproszczeniem, ponieważ wcześniej rozwijane były konkurencyjne rozwiązania telewizyjne, oparte na koncepcjach Paula Nipkowa, Karla Brauna, Władymira Zworykina i Johna Bairda. Były to jednak rozwiązania elektromechaniczne, niewiele mające wspólnego ze współczesną telewizją. Kiedyś o nich napiszę, ale teraz skupię się na wynalazkach Farnswortha. W 1927 roku opracował on system telewizji z w pełni elektroniczną kamerą i elektronicznym odbiornikiem prezentującym obraz. Pierwszy obraz został przesłany 7.9.1927 roku, pierwszy pokaz dla prasy miał miejsce w 1928 roku, a patent na system telewizji cyfrowej został przyznany Farnsworthowi w 1930 roku.

Na wartości wynalazku Farnswortha poznał się wspomniany David Sarnoff, kierujący potężną firmą RCA, jedną z pionierskich rozgłośni radiowych w USA. W 1931 roku zaproponował on wynalazcy, że kupi prawo do komercyjnego wykorzystania jego systemu – ale spotkał się z odmową.

Rozpoczęła się walka. Sarnoff usiłował obalić patent Farnswortha powołując się na wcześniejszy patent Zworykina, ale to się okazało nieskuteczne. Jednak majątek Sarnoffa okazał się w tej walce czynnikiem decydującym i po wielu procesach w 1939 roku RCA zyskała prawo do nadawania programów telewizyjnych przy użyciu aparatury Farnswortha. Było to źródłem wielkiego sukcesu firmy, tak dużego, że dla oddzielenia szybko rozwijającej się telewizji od pozostałych obszarów działalności RCA, Sarnoff w 1941 roku utworzył istniejącą do dziś sieć telewizyjną NBC (National Broadcasting Company).

A  Farnsworth?

Musiał się zadowolić tym, że jego pomnik stoi dziś na Kapitolu w Waszyngtonie w tak zwanej National Statuary Hall Collection...

 

Wykaz wszystkich publikacji popularnonaukowych prof. Tadeusiewicza wraz z odnośnikami do ich pełnych wersji

 

Stopka