„Odkrycia kobiet – ciąg dalszy długiej listy” – felieton

Zbliża się Dzień Kobiet.

Lubię to święto, bo jest to zawsze okazja do okazania sympatii i wdzięczności wszystkim Paniom. Zdecydowanie uważam, za są one lepszą połową Ludzkości.

Gdy się owo święto zbliża, staram się umieścić w moich felietonach jakieś miłe wiadomości na temat kobiet. Na przykład w dniu 05.03.2021 zamieściłem felieton „Wynalazki, które zostały stworzone przez kobiety”, gdzie przypomniałem wszystkim panom, że to kobiety wynalazły piwo! Nie mogłem tego umieścić w gazecie, która ukazała się dokładnie 8 marca, bo mam ściśle wyznaczony dzień tygodnia, w którym gazeta wpuszcza mnie na swoje łamy, ale opublikowałem to najbliżej, jak się tylko dało. Rok wcześniej, 04.03.2020 umieściłem tekst „Poetycka, KOBIECA prognoza rozwoju informatyki”. 07.03.2018 w Gazecie Krakowskiej (do Dziennika Polskiego jeszcze mnie wtedy nie wpuszczano) ukazał się tekst „Jak kobieta stworzyła pierwszy program...”

W felietonach nie związanych (datą) z Dniem Kobiet pisałem też o wielu osiągnięciach kobiet. Oczywiście na czele tej listy była nasza podwójna noblistka Maria Skłodowska-Curie, która w 1898 roku odkryła pierwsze pierwiastki radioaktywne oraz jej córka (też noblistka) Irena Joliot Curie, która w 1934 roku odkryła sztuczną promieniotwórczość. Pisałem o Margaret Hamilton, która w 1969 roku stworzyła program komputerowy, dzięki któremu ludzie wylądowali na Księżycu. O Maryy Beasely, która w 1882 roku wynalazła tratwy ratunkowe dla pasażerów i załogi tonących statków. O Letit Geer, która w 1899 roku wynalazła strzykawkę. O niezwykle pięknej aktorce Hedy Lamarr, która grając w filmach - w przerwach zajmowała się wynalazkami. Na przykład uzyskała patent sterowanej radiem torpedy, której zasady działania są do dziś wykorzystywane w aparaturze WiFi. O naszej rodaczce Stefanii Kwolek, która w 1965 roku wynalazła kevlar - niesłychanie mocne tworzywo sztuczne, wykorzystywane na hełmy, kamizelki kuloodporne i skafandry kosmiczne.

Dzisiaj do tej listy chcę dodać Afroamerykankę Lydę D. Newman która opatentowała w 1898 roku nową i ulepszoną szczotkę do włosów. Mieszkała w Nowym Jorku, a z zawodu była fryzjerką. Zaprojektowała szczotkę, która była tania do wykonania, trwała, łatwa w utrzymaniu czystości. Niby niewielka rzecz – a usprawnienie znaczące.   

Pijąc rano przefiltrowaną kawę bez fusów, możemy ciepło pomyśleć o kolejnej twórczej kobiecie Melitcie Bentz. Ta niemiecka gospodyni stworzyła filtr z podziurawionego dna puszki i bibuły ze szkolnego zeszytu syna. Swój wynalazek opatentowała 1908 roku, a filtry i ekspresy do kawy „Melitta” znane są do dzisiaj na całym świecie.

Czyste naczynia, przy jednoczesnej oszczędności czasu i wody, zawdzięczamy Josephine Cochrane, która wynalazła zmywarkę. Urządzenie opatentowała w 1886 roku, a pierwszy egzemplarz został zainstalowany w jej własnym domu. Konstrukcja urządzenia była niemal identyczna ze współcześnie używanymi zmywarkami. Josephine Cochrane chciała mieć coś, co pozmywa naczynia szybciej od jej służących. Zasadniczo była to zachcianka bogatej osoby. Zamiast jednak zlecać komuś, by rozwiązał ten „problem” za nią, Cochrane wzięła sprawy w swoje ręce i wynalazła zmywarkę do naczyń. Urządzenie składało się z dużego miedzianego pojemnika, w środku którego znajdowało się koło z przegrodami na naczynia; napędzał je niewielki silnik, a naczynia, kręcąc się, były opłukiwane gorącą, namydloną wodą.

W 1980 roku Sally Fox zrewolucjonizowała branżę tekstylną. Wiedząc, proces bielenia bawełny jest szkodliwy dla środowiska, a w dodatku barwniki używane do farbowania tkanin też zanieczyszczają ścieki przemysłowe – Sally Fox opracowała metody hodowli bawełny, która od razu rośnie z włóknami w wymaganym kolorze. Opatentowała swoją odmianę w naturalny sposób kolorowej bawełny pod nazwą Fox Fibre stworzyła firmę Natural Cotton Colors Inc.

Mógłbym jeszcze długo wyliczać. Czy to nie piękne, że tyle ważnych i przydatnych rzeczy zawdzięczamy właśnie kobietom?

Skrócona wersja powyższego felietonu autorstwa prof. Ryszarda Tadeusiewicza została opublikowana w „Dzienniku Polskim” oraz „Gazecie Krakowskiej” 3.3.2023 r.

Wykaz wszystkich publikacji popularnonaukowych prof. Tadeusiewicza wraz z odnośnikami do ich pełnych wersji