Jubileusz 50-lecia ACK CYFRONET AGH

O Akademickim Centrum Komputerowym CYFRONET AGH

Infrastruktura dla użytkowników

Od 50 lat Cyfronet służy środowisku akademickiemu zapewniając usługi teleinformatyczne – dostęp do sieci Internet, dostęp do najszybszych w Polsce superkomputerów, a także do najszybszego w Europie superkomputera LUMI, przekazując wiedzę i doświadczenie, realizując liczne projekty krajowe i międzynarodowe oraz przedsięwzięcia wpisane na Polską Mapę Infrastruktury Badawczej.

Cyfronet jest operatorem krakowskiej sieci MAN, z której korzysta wiele jednostek naukowych i która stanowi jeden z kluczowych węzłów polskiej sieci PIONIER, połączonej z europejską siecią GÉANT.

Centrum jest także operatorem najszybszego obecnie superkomputera w Polsce – Atheny – którego teoretyczna moc obliczeniowa 7,7 PFlops zagwarantowała zajęcie 105., a następnie 113. miejsca na liście TOP500 najszybszych superkomputerów świata, odpowiednio w czerwcu i listopadzie 2022 r. Moc Atheny opiera się na serwerach z procesorami AMD EPYC oraz kartach GPGPU NVIDIA A100, wraz z niezbędnym podsystemem składowania danych opartym na bardzo szybkich pamięciach flash.

Na tej samej liście, odpowiednio na 290. i 323. miejscu, znalazł się również superkomputer Ares o mocy obliczeniowej ponad 3,5 PFlops, zbudowany z zestawu serwerów obliczeniowych oraz podsystemu dyskowego o pojemności ponad 11 PB.

Trzecim z superkomputerów Cyfronetu jest Prometheus o mocy obliczeniowej niemal 2,7 PFlops, który 15 razy z rzędu był notowany na liście TOP500, najwyżej na 38 pozycji, a w czerwcu 2022 r. zajął miejsce 476. Prometheus na potrzeby obliczeń dla nauki nieustannie oferuje ponad 50 000 rdzeni obliczeniowych oraz procesory GPGPU.

Superkomputery działające w Cyfronecie charakteryzują się wysokim poziomem efektywności energetycznej, co zostało potwierdzone odnotowaniem ich na liście Green500 najbardziej efektywnych energetycznie superkomputerów świata. W czerwcu 2022 r. Athena została odnotowana na 9 pozycji na świecie.

Superkomputery w Cyfronecie są wykorzystywane między innymi na potrzeby fizyki wysokich energii (projekty ATLAS, LHCb, ALICE i CMS), astrofizyki (CTA, LOFAR), nauk o Ziemi (EPOS), europejskiego źródła spalacyjnego (ESS), biologii (WeNMR) oraz nauk humanistycznych i społecznych (CLARIN).

Centrum zarządza systemami składowania danych o pojemności ponad 70 PB, a także udostępnia usługi chmurowe i pakiety oprogramowania naukowego. Zasoby Cyfronetu są dostępne poprzez Portal PLGrid. Użytkownicy – przedstawiciele polskich jednostek naukowych i badawczych – mogą z nich korzystać nieodpłatnie.

Centrum danych i kompetencji

ACK CYFRONET AGH jest jednostką wiodącą, ustanowioną przez Komitet Badań Naukowych, w zakresie eksploatacji i rozbudowy komputerów dużej mocy oraz miejskiej akademickiej sieci komputerowej. Jest także uznanym przez NCBR Centrum Kompetencji w zakresie rozproszonych infrastruktur obliczeniowych typu gridowego i chmurowego. Kadrę Cyfronetu tworzą specjaliści wielu dziedzin, dzięki czemu Centrum jest w stanie odpowiadać na różne wyzwania stojące przed jednostką realizującą misję wsparcia środowiska akademickiego. A tych wyzwań, ze względu na dynamiczny rozwój technologiczny, a także przemiany gospodarcze i społeczne ostatnich lat, nie brakuje.

I właśnie całej kadrze Cyfronetu – zarówno obecnym pracownikom, jak i tym, którzy tworzyli działy, laboratoria, sekcje i zespoły Centrum w latach minionych, serdecznie dziękował prof. Wiatr w trakcie swojego wystąpienia.

Cyfronet w AGH

Cyfronet od 24 lat stanowi jednostkę organizacyjną Akademii Górniczo-Hutniczej. Początkowo jednak, kiedy to 23 marca 1973 r. oficjalnie powołano Środowiskowe Centrum Obliczeniowe CYFRONET – KRAKÓW, był samodzielną jednostką budżetową Ministerstwa Edukacji Narodowej. W 1992 r. zmieniono nazwę na Akademickie Centrum Komputerowe CYFRONET – KRAKÓW, a w 1998 r. Rektor AGH prof. Ryszard Tadeusiewicz przedstawił projekt utworzenia nowej jednostki organizacyjnej o nazwie Akademickie Centrum Komputerowe CYFRONET. W sytuacji braku możliwości finansowania Cyfronetu przez Komitet Badań Naukowych za taką zmianą jednogłośnie opowiedzieli się członkowie Rady Naukowej Centrum.

Przed ACK CYFRONET AGH wyzwania kolejnych lat, związane z nowymi problemami badawczymi polskiej i europejskiej nauki. Jednak doświadczenia zebrane przez ostatnie półwiecze, są solidną podstawą, by stawić im czoła.