Aktualności

Szwedzkie Królewskie Towarzystwo Naukowe przyznało dr. hab. inż. Jarosławowi Majce, pracownikowi Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH, prestiżową Nagrodę Bergstedta w kategorii fizyka – chemia – geologia.

Szwedzkie Królewskie Towarzystwo Naukowe to elitarna, najstarsza tego typu organizacja w Szwecji. Jej najsłynniejszym członkiem był Karol Linneusz. Obecnie skupia 130 Szwedów i 100 zagranicznych członków, w tym wielu noblistów.

Jak czytamy w uzasadnieniu, nagroda została przyznana „Za nowoczesne badania petrologiczne i strukturalne w Górach Skandynawskich”.

Kaledonidy Skandynawskie są typowym przykładem orogenu kolizyjnego powstałego na skutek kolizji paleokontynentu Baltika z łukami wysp wulkanicznych i paleokontynentem Laurencja, w środkowym paleozoiku. Badania grupy prowadzonej przez dr. hab. inż. Jarosława Majkę skupiają się na historii głębokiej subdukcji i ekshumacji kompleksów skalnych brzegu kontynentalnego Baltiki. Szczególnie interesującymi obiektami badań są skały wysokociśnieniowe, które nierzadko formowały się na głębokościach większych niż 100 km, o czym świadczyć mogą chociażby odkrycia metamorficznych diamentów w badanych skałach. W celu odszyfrowania historii pogrążania i wynoszenia takich skał naukowcy używają szereg technik petrologicznych i geochronologicznych uwzględniających między innymi szacowanie warunków ciśnienia i temperatury, w których badane skały się formowały, za pomocą tradycyjnej geotermobarometrii oraz termodynamicznych modelowań równowag fazowych, a także określanie wieku bezwzględnego skał przy użyciu gamy dostępnych geochronometrów (badania izotopowe). Nadrzędnym celem badań jest zrozumienie kompleksowości obszernego orogenu kolizyjnego, jakim są Kaledonidy Skandynawskie, a także zaaplikowanie zdobytej wiedzy do innych tego typu orogenów (w tym w Polsce), uwzględniających współczesne analogi takie jak Himalaje.

Dr hab. inż. Jarosław Majka obronił doktorat dotyczący historii tektonometamorficznej południowego Spistbergenu w 2007 r. Po doktoracie odbył staż w Słowackiej Akademii Nauk, a następnie został zatrudniony w Uppsala University w Szwecji. Tam też w roku 2014 uzyskał tytuł doktora habilitowanego. Od jesieni 2015 r. jest zatrudniony na częściowy etat na Wydziale Geologii Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH. Jest kierownikiem kilku projektów badawczych fundowanych przez polskie i szwedzkie agencje grantowe.