Aktualności

Rada Programowa XVII edycji Festiwalu Nauki i Sztuki w Krakowie wybrała tegorocznego patrona wydarzenia – został nim Walery Goetel, światowej sławy naukowiec, twórca sozologii.

Urodził się w Suchej Beskidzkiej. Ukończył studia geologiczne i paleontologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Uzyskał stopień naukowy doktora na Uniwersytecie w Wiedniu (1913 r.), docenta geologii na Uniwersytecie Jagiellońskim (1918 r.) oraz doktora nauk geologicznych w Akademii Górniczo-Hutniczej (1950 r.).

Początkowo był pracownikiem Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie habilitował się w 1918 r. W latach 1917–1939 prowadził wykłady z geologii tektonicznej, stratygrafii i geologii ziem polskich.

W Akademii Górniczej mianowany profesorem nadzwyczajnym (1920 r.), kierownikiem Katedry Geologii Ogólnej i Paleontologii (1920–1925), kierownikiem Katedry Geologii Ogólnej (1925–1956), profesorem zwyczajnym (1922 r.), dziekanem Wydziału Górniczego (1930–1934), prorektorem (1937–1939), kierownikiem Katedry Geologii (1956–1961). Prowadził wykłady z geologii gospodarczej, górniczej i ogólnej oraz paleontologii, a także z zakresu ochrony środowiska naturalnego człowieka i zasobów przyrody. Zorganizował na AGH zespół „Zagadnienia Ochrony Zasobów Przyrody i Zabezpieczenia Trwałości Użytkowania Surowców”, który miał ważne znaczenie w zakresie kształcenia specjalistów.

Jego zasługą jest sprawna organizacja konspiracyjna Akademii oraz sprawne wyjście z podziemia i stworzenie fundamentu pod rozwój wielowydziałowej Akademii Górniczo-Hutniczej o szerokim profilu obejmującym całokształt zagadnień związanych z poszukiwaniem, eksploatacją i przeróbką kopalin użytecznych. Był inicjatorem wielkiej rozbudowy gmachów i urządzeń tej uczelni. Jako rektor AG doprowadził do powstania Wydziału Geologiczno-Mierniczego i Wydziału Geologiczno-Poszukiwawczego oraz do rozszerzenia nazwy uczelni do Akademii Górniczo-Hutniczej i nadania jej imienia Stanisława Staszica. Był jednym z organizatorów Akademickiego Związku Sportowego, a następnie jego wieloletnim opiekunem. Rozwinął również działalność na polu organizacji turystyki górskiej.

Autor ponad 250 prac z zakresu stratygrafii, geologii regionalnej, tektoniki, mineralogii ogólnej, petrogenezy, naukowych podstaw ochrony roślin publikowanych w kilku językach na łamach rozmaitych wydawnictw krajowych i zagranicznych. W swojej bardzo owocnej działalności naukowo-organizacyjnej był twórcą m. in. Tatrzańskiego i Pienińskiego Parku Narodowego. Przygotował „Plan 5-letni rozbudowy nauk geologiczno-poszukiwawczych w Polsce”. Opracował także m.in. naukowe podstawy i zasady racjonalnej gospodarki zasobami geologicznymi i biologicznymi, przedstawił program i zakres nowej nauki o ochronie przyrody i jej zasobów, o przyrodniczych podstawach kształtowania środowiska naturalnego człowieka, wprowadził zaakceptowaną i używaną na całym świecie nazwę tej nauki – sozologia. 

Walery Goetel – jako jedyny Polak – otrzymał w 1959 r. nagrodę im. Van Tienhovena, najwyższe na świecie wyróżnienie w dziedzinie ochrony przyrody, za prace nad europejskimi rezerwatami przyrody i tworzenie narodowych parków przyrody.